Soru Sor
Sorunu sor hemen cevaplansın.
Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) göre son on yılda toksoplazma etkenlerinin %60’dan fazlası hayvanlardan veya hayvansal kaynaklı ürünlerden kaynaklanmaktadır. Bu hayvanlardan insanlara bulaşan parazit enfeksiyonların %70’i ise vahşi yaşamdan orijin almaktadır (23). Toksoplazma gondii (T.gondii) dünyada en yaygın görülen paraziter zoonozlardan biri olup, dünya nüfusunun yaklaşık %30’u bu enfeksiyon etkenini taşımaktadır.(11, 21 )
Dünya genelinde yapılan araştırmalarda toksoplazmanın görülme oranı % 30 – 40 arasında olduğu tahmin edilmektedir. Türkiye’de Ankara ve Kırıkkale bölgesinde yapılan toksoplasma görülme oranı ile ilgili çalışmada kedilerde toksoplazma görülme oranı %49 Niğde’de yapılan diğer bir çalışmada %76 Elazığ bölgesinde yapılan çalışmada %55 İzmir’de sokak kedilerinde yapılan bir çalışmasında ölmüş ve sağlıklı sokak kedilerinde sırasıyla %42-48 ve %33,4-34,4 Kars ili ve çevresinde evde yaşayan kedilerde %44,1 olarak bulunmuştur.(1, 8, 12, 13, 17, 18 ) Almanya, Fransa ve İtalya’da yapılan çalışmalarda kedilerde toksoplazma görülme oranı %9-46 Orta Amerika’da bu oran %42-74 Meksika, Brezilya, Şili, Arjantin gibi ülkelerin yer aldığı Güney Amerika’da %18-73 Tayvan, Japonya, Bangladeş, Singapur ve Kore gibi Asya ülkelerinde yapılan çalışmalarda görülme oranı %8-33 Mısır ve Etiyopya gibi Afrika ülkelerinde bu oran %91- 97 olarak bulunmuştur. (6 , 7, 15 )
Ülkemizde gerçekleştirilen çalışmalar ev ve sokak kedilerinde toksoplazmanın görülme oranının göz ardı edilemeyecek kadar yüksek olduğunu göstermektedir. ( 23, 2, 4 ) Enfekte kedilerin dışkılarında yalnızca 1-3 hafta süreyle ookist gözlenir ve bu süre içerisinde 300 bin ile 100 milyon ookist dışarıya atılabilir (5, 10 )
Toxoplasma gondii seksüel ve aseksüel üreme ile çoğalabilmektedir. Sadece kedi bağırsak enterositleri içerisinde seksüel üreme ile sporozoit içeren ookistler oluşmaktadır. Enfeksiyon bu sporozoit içeren ookistlerin alınması ile olmaktadır. Daha sonra enfekte olan konaklarda, ookistlerdeki sporozoitler takizotilere, takizoitler ise konak immun sisteminden korunmak amacıyla bradizoitlere dönüşerek doku kistlerini oluşturmaktadırlar.(9, 19 )
İnsanlarda enfeksiyon biri gebelerde kongenital enfeksiyon, diğeri gebelik sonrası enfeksiyon olmak üzere iki şekilde görülür. Parazite gebelik dönemi dışında maruz kalan kadınlarda immun bağışıklık gelişir ve gebe kaldıklarında normal doğum yaparlar. Parazitle daha önce karşılaşmamış ve immun yanıt gelişmemiş kadınlar, gebelikleri sırasında enfeksiyona yakalanırlarsa, meydana gelen parazitler plasentadan geçerek yavruyu da enfekte eder (20, 22 ) İnsanlarda özellikle gebelik döneminde alınan T.gondii gebeliğin ilk 3 aylık döneminde düşük, ikinci üç aylık döneminde erken veya ölü doğum ve anomaliye son üç aylık dönemde ise sağlıklı doğum ancak erken bebek ölümlerine neden olabilir.(14) Doğumdan sonra ölüm oranı yüksektir. Genellikle zeka geriliği ve daha sonra göz bozuklukları görülebilir (20, 22 )
Gebelik sonrası enfeksiyonların çoğunda olay belirsiz olup, hastalığa doğru bir tanı konmadan iyileşmektedir. En yaygın klinik formu lenfadenopatidir.. Kronik toksoplasmosisli kişilerde, immun sistemde bozukluklar yapan AIDS gibi hastalıklar ile immun sistemi baskılayan ilaç uygulamaları sonucu açılan kistlerden parazitler tekrardan akut enfeksiyon oluşturur.. Bu durumda enfeksiyon çok şiddetli seyreder. Böyle durumlarda genellikle göz bozuklukları ve öldürücü ensefalitisler gelişir. (16, 20, 22)
Sonuç olarak toksoplasmadan bulaşma ookistlerin ağız yolu ile alınması dışında toksoplasma doku kisti taşıyan enfekte koyun tavuk büyükbaş gibi hayvanların yenmesi kan nakilleri, organ nakli , enfekte hayvanların sütlerinin çiğ olarak tüketilmesi ilede bulaşmaktadır. Kediler bulaşmada önemli bir risk faktörü olarak görülsede bulaşmaların hepsi kedi kaynaklı değildir. Evde kedi besleyenler kadar kedi ile hiç teması olmayan insanlarda da toksoplazmanın görülmesi bunu kanıtlamaktadır. Evde kedi besleyenlerin kedilerinin ve kendi sağlıkları için kedileri toksoplazma yönünden test ettirmeleri gerekmektedir.
Tarih: 2019-11-08 07:01:07 Kategori: Sağlık
Soru Tarat
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Sorunu sor hemen cevaplansın.
Toksoplazmozis Nedir
Dünya genelinde yapılan araştırmalarda toksoplazmanın görülme oranı % 30 – 40 arasında olduğu tahmin edilmektedir. Türkiye’de Ankara ve Kırıkkale bölgesinde yapılan toksoplasma görülme oranı ile ilgili çalışmada kedilerde toksoplazma görülme oranı %49 Niğde’de yapılan diğer bir çalışmada %76 Elazığ bölgesinde yapılan çalışmada %55 İzmir’de sokak kedilerinde yapılan bir çalışmasında ölmüş ve sağlıklı sokak kedilerinde sırasıyla %42-48 ve %33,4-34,4 Kars ili ve çevresinde evde yaşayan kedilerde %44,1 olarak bulunmuştur.(1, 8, 12, 13, 17, 18 ) Almanya, Fransa ve İtalya’da yapılan çalışmalarda kedilerde toksoplazma görülme oranı %9-46 Orta Amerika’da bu oran %42-74 Meksika, Brezilya, Şili, Arjantin gibi ülkelerin yer aldığı Güney Amerika’da %18-73 Tayvan, Japonya, Bangladeş, Singapur ve Kore gibi Asya ülkelerinde yapılan çalışmalarda görülme oranı %8-33 Mısır ve Etiyopya gibi Afrika ülkelerinde bu oran %91- 97 olarak bulunmuştur. (6 , 7, 15 )
Ülkemizde gerçekleştirilen çalışmalar ev ve sokak kedilerinde toksoplazmanın görülme oranının göz ardı edilemeyecek kadar yüksek olduğunu göstermektedir. ( 23, 2, 4 ) Enfekte kedilerin dışkılarında yalnızca 1-3 hafta süreyle ookist gözlenir ve bu süre içerisinde 300 bin ile 100 milyon ookist dışarıya atılabilir (5, 10 )
Toxoplasma gondii seksüel ve aseksüel üreme ile çoğalabilmektedir. Sadece kedi bağırsak enterositleri içerisinde seksüel üreme ile sporozoit içeren ookistler oluşmaktadır. Enfeksiyon bu sporozoit içeren ookistlerin alınması ile olmaktadır. Daha sonra enfekte olan konaklarda, ookistlerdeki sporozoitler takizotilere, takizoitler ise konak immun sisteminden korunmak amacıyla bradizoitlere dönüşerek doku kistlerini oluşturmaktadırlar.(9, 19 )
İnsanlarda enfeksiyon biri gebelerde kongenital enfeksiyon, diğeri gebelik sonrası enfeksiyon olmak üzere iki şekilde görülür. Parazite gebelik dönemi dışında maruz kalan kadınlarda immun bağışıklık gelişir ve gebe kaldıklarında normal doğum yaparlar. Parazitle daha önce karşılaşmamış ve immun yanıt gelişmemiş kadınlar, gebelikleri sırasında enfeksiyona yakalanırlarsa, meydana gelen parazitler plasentadan geçerek yavruyu da enfekte eder (20, 22 ) İnsanlarda özellikle gebelik döneminde alınan T.gondii gebeliğin ilk 3 aylık döneminde düşük, ikinci üç aylık döneminde erken veya ölü doğum ve anomaliye son üç aylık dönemde ise sağlıklı doğum ancak erken bebek ölümlerine neden olabilir.(14) Doğumdan sonra ölüm oranı yüksektir. Genellikle zeka geriliği ve daha sonra göz bozuklukları görülebilir (20, 22 )
Gebelik sonrası enfeksiyonların çoğunda olay belirsiz olup, hastalığa doğru bir tanı konmadan iyileşmektedir. En yaygın klinik formu lenfadenopatidir.. Kronik toksoplasmosisli kişilerde, immun sistemde bozukluklar yapan AIDS gibi hastalıklar ile immun sistemi baskılayan ilaç uygulamaları sonucu açılan kistlerden parazitler tekrardan akut enfeksiyon oluşturur.. Bu durumda enfeksiyon çok şiddetli seyreder. Böyle durumlarda genellikle göz bozuklukları ve öldürücü ensefalitisler gelişir. (16, 20, 22)
Sonuç olarak toksoplasmadan bulaşma ookistlerin ağız yolu ile alınması dışında toksoplasma doku kisti taşıyan enfekte koyun tavuk büyükbaş gibi hayvanların yenmesi kan nakilleri, organ nakli , enfekte hayvanların sütlerinin çiğ olarak tüketilmesi ilede bulaşmaktadır. Kediler bulaşmada önemli bir risk faktörü olarak görülsede bulaşmaların hepsi kedi kaynaklı değildir. Evde kedi besleyenler kadar kedi ile hiç teması olmayan insanlarda da toksoplazmanın görülmesi bunu kanıtlamaktadır. Evde kedi besleyenlerin kedilerinin ve kendi sağlıkları için kedileri toksoplazma yönünden test ettirmeleri gerekmektedir.
Tarih: 2019-11-08 07:01:07 Kategori: Sağlık
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Yorum Yapx